Cân bằng nội môi là gì? Ý nghĩa của việc duy trì cân bằng nội môi

Đối với nhiều người, thuật ngữ cân bằng nội môi sinh học vẫn còn tương đối xa lạ. Cụ thể cân bằng nội môi là gì, ý nghĩa của nó và tại sao chúng ta cần duy trì cân bằng nội môi thì không phải ai cũng biết. Cùng muahangdambao.com theo dõi bài viết sau để có thêm những thông tin hữu ích cho mình nhé!

Cân bằng nội môi là gì?

Cân bằng nội môi chính xác là gì là câu hỏi được nhiều người đặt ra. Theo các chuyên gia y tế, tổ hợp các định nghĩa trong SGK Sinh học lớp 11, bài 20: Cân bằng nội môi, cân bằng nội môi là chỉ môi trường bên trong và bao gồm tất cả các yếu tố lý hóa.

Như vậy có thể dễ dàng suy ra cân bằng nội môi chính là việc chúng ta giúp cơ thể duy trì sự ổn định từ bên trong. Từ đó giúp cho mọi hoạt động sống diễn ra một cách hiệu quả và bình thường nhất.

Khi có những biến động của môi trường bên trong cơ thể làm cho các điều kiện lý hóa không duy trì được sự ổn định bình thường sẽ dẫn đến mất cân bằng nội môi. Tình trạng này sẽ khiến các cơ quan, tế bào bị rối loạn chức năng, thay đổi và có thể dẫn đến nguy cơ tử vong cực cao.

Ví dụ về cân bằng nội môi

Dưới đây là một số ví dụ điển hình để bạn có hình dung cụ thể hơn về cân bằng nội môi.

• Nồng độ glucose trong máu người thường được duy trì ở mức 0,1% hay nhiệt độ cơ thể người luôn được duy trì ở nhiệt độ 37°C. Glucose là một loại đường có trong máu, nhưng cơ thể phải duy trì đủ lượng glucose này để đảm bảo một người luôn khỏe mạnh.
• Khi nồng độ glucose quá cao, tuyến tụy sẽ tiết ra một loại hormone gọi là insulin. Nếu các mức này giảm quá thấp, gan sẽ chuyển đổi glycogen trong máu thành glucose một lần nữa và tăng mức độ.
• Khi một loại vi khuẩn hoặc vi-rút có thể khiến bạn bị bệnh khi xâm nhập vào cơ thể, hệ thống bạch huyết sẽ phản ứng lại để không có sự cân bằng nội môi để có thể chống lại sự nhiễm trùng và đảm bảo rằng bạn luôn khỏe mạnh.

Vậy cân bằng nội môi là gì?

Cân bằng nội môi thường sẽ dẫn đến rối loạn khi các điều kiện lý hóa của môi trường biến động không được duy trì ổn định gây ra những thay đổi hoặc rối loạn hoạt động của các tế bào. và các cơ quan, thậm chí gây chết ở động vật sẽ được gọi là cân bằng nội môi.

Bất cứ bộ phận nào tham gia vào cơ chế cân bằng nội môi hoạt động không bình thường hoặc bị bệnh sẽ dẫn đến mất cân bằng nội môi. Một ví dụ về cân bằng nội môi như sau: Quá nhiều nồng độ NaCl trong máu có thể gây ra huyết áp cao.

Ý nghĩa của việc duy trì cân bằng nội môi

Các tế bào bên trong cơ thể sẽ hoạt động bình thường khi các yếu tố lý hóa được ổn định và cân bằng nội môi một cách chính xác. Mặt khác, khi môi trường nội môi bị mất cân bằng sẽ khiến cơ thể gặp phải nhiều vấn đề và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe như cao huyết áp, tiểu đường,…

• Vì vậy, duy trì cân bằng nội môi là vô cùng quan trọng đối với quá trình sống của con người. Cụ thể như sau:
• Giúp nồng độ các chất quan trọng như glucose, khối nước, axit amin, ion,… luôn được duy trì ở mức cân bằng.
• Giúp cân bằng huyết áp, áp suất thẩm thấu và độ pH của môi trường tự nhiên bên trong cơ thể.
• Đảm bảo cho quá trình thực hiện các chức năng sinh lý cũng như sự tồn tại của tế bào cơ thể có sự tham gia của các loại enzim khác nhau.

Xem thêm: Đột biến gen là gì? Vai trò & ý nghĩa của đột biến gen

Sơ đồ mô tả cơ chế duy trì cân bằng nội môi

Cơ chế duy trì cân bằng nội môi sẽ diễn ra theo sơ đồ sau:

máy thu kích thích

Bộ phận này sẽ nằm ở vị trí tiếp nhận và được gọi là thụ thể. Bộ phận này còn có nhiệm vụ quan trọng là tiếp nhận các kích thích từ môi trường tự nhiên bên trong và bên ngoài. Sau đó chúng sẽ tạo thành các xung thần kinh truyền đến bộ phận tinh chỉnh cũng như điều khiển.

Đơn vị điều chỉnh và điều khiển

Còn được gọi với các tên khác như hệ thống nội tiết hoặc hệ thống thần kinh trung ương. Cơ quan này chịu trách nhiệm điều chỉnh và kiểm soát cơ quan bằng các hoạt động của nó và gửi tín hiệu nội tiết tố hoặc thần kinh.

Bộ phận thực hiện

Bao gồm các cơ quan như gan, mạch máu, thận, phổi, tim,… Các cơ quan này sẽ dựa vào tín hiệu nội tiết hoặc thần kinh từ cơ quan điều tiết, kiểm soát để tăng giảm hoạt động. Chức năng chính của nó là đưa môi trường tự nhiên trở lại trạng thái ổn định và cân bằng. Backlinks sẽ xảy ra khi phản hồi của người thực hiện có tác dụng ngược lại khi so sánh với người nhận kích thích.

Vai trò của hệ bài tiết và cân bằng nội môi

Vai trò của thận

Thận đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa và cân bằng áp suất, ổn định tăng áp suất thẩm thấu cũng như khả năng bài tiết nước hoặc tái hấp thu các chất hòa tan trong máu.

Trong trường hợp cơ thể phải hấp thụ một lượng muối lớn hoặc đổ mồ hôi quá nhiều khiến áp suất thẩm thấu trong máu tăng cao, thận sẽ có chức năng tăng cường quá trình tái hấp thu nước trở lại máu.

Không chỉ vậy, nó còn có thể hữu ích trong việc giảm cơn khát cũng như cân bằng lại áp suất thẩm thấu. Thận cũng có một vai trò quan trọng trong việc thực hiện cân bằng nội môi. Cụ thể hơn, thận chịu trách nhiệm cân bằng axit-bazơ, cân bằng điện giải và nước trong máu.

Ngoài ra nó còn giúp điều hòa huyết áp cũng như điều hòa sự sinh sản bên trong hồng cầu. Thận còn có một chức năng khác, đó là điều hòa quá trình đông máu. Có thể khẳng định thận có vai trò rất quan trọng tham gia trực tiếp vào quá trình điều hòa cân bằng nội môi.

Vai trò của gan

Gan cũng đóng một vai trò quan trọng trong cân bằng nội môi. Cơ quan này sẽ tham gia vào quá trình điều hòa áp suất thẩm thấu với tác dụng chính là điều hòa nồng độ các chất hòa tan trong máu như glucose.

Thông thường, sau mỗi bữa ăn, lượng đường trong máu sẽ tăng lên nhanh chóng. Lúc này, tuyến tụy sẽ tiết ra một chất gọi là insulin với chức năng chuyển hóa glucose thành glycogen dự trữ.

Gan đóng vai trò vận chuyển trong trường hợp này cùng với nhiệm vụ khác là kích thích các tế bào tiếp nhận và sử dụng glucose. Nhờ đó, lượng đường glucose trong máu được giảm xuống và đạt mức ổn định.

Trong trường hợp cơ thể của tất cả chúng ta “đói” lượng glucose là do nồng độ glucose trong máu giảm do các tế bào trong cơ thể sử dụng nó nhiều hơn. Lúc này tuyến tụy sẽ tiết glucagon giúp gan chuyển hóa glycogen thành glucose rồi đưa vào máu, từ đó nồng độ glucose trong máu tăng cao và duy trì ở mức ổn định.

Xem thêm: Protein là gì? trong những thực phẩm nào? Thừa đạm sẽ gây bệnh gì?

Hi vọng những thông tin hữu ích trên đã có thể giúp bạn đọc hiểu được cân bằng nội môi là gì, ý nghĩa và tầm quan trọng của việc duy trì cân bằng nội môi đối với sức khỏe con người.