Điệp ngữ là gì? Cho ví dụ? Vai trò và cách sử dụng chuẩn nhất

Điệp ngữ là một biện pháp tu từ thường được sử dụng trong văn học, đặc biệt là trong thơ ca. Hãy cùng muahangdambao.com khám phá thuật ngữ ám chỉ là gì và cách sử dụng nó trong bài viết sau đây nhé!

âm tiết là gì?

Theo sách Ngữ văn 7, điệp ngữ là biện pháp tu từ dùng để chỉ việc nhắc đi nhắc lại nhiều lần một từ, cụm từ trong một câu, đoạn, bài thơ. Mục đích gây sự chú ý, liệt kê, nhấn mạnh, khẳng định… một vấn đề nào đó.

Sự ám chỉ có thể lặp lại nguyên văn một câu, một đoạn văn hoặc một vài từ bất kỳ.

Ví dụ: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công”.

“Học, học nữa, học mãi”

Các loại ám chỉ

Có ba loại ám chỉ chính: ám chỉ cách quãng, ám chỉ tuần tự, và ám chỉ chuyển tiếp (ám chỉ vòng tròn).

• cách âm tiết

Đây là hình thức lặp từ, cụm từ, trong đó các từ, cụm từ này thường cách nhau, không có sự liên tục.

Ví dụ:

“Ngày mai vào Nam sẽ chan chứa nước mắt

Muốn làm chim hót quanh lăng Bác

Tôi muốn làm hoa, hương thơm ở đâu?

Muốn cho tre nơi này phải hiếu”.

(Viếng Lăng Bác – Viễn Phương)

• Tin nhắn liên tục

Đây là hình thức lặp lại một từ hoặc một cụm từ có trình tự.

Ví dụ:

“Anh tìm em lâu lắm rồi

Cô gái ở Thạch Kim, Thạch Nhân.

Khăn xanh, khăn xanh phơi sớm trong lán

Sách giấy mở toang, chiều trắng cả rừng.

(Gửi em thanh niên xung phong – Phạm Tiến Duật)

• Tin nhắn chuyển tiếp (tin nhắn đổ chuông)

Đây là hình thức lặp lại một từ hoặc cụm từ ở cuối câu trên chuyển xuống đầu câu dưới tiếp theo giúp câu văn, câu trở nên liền mạch về mặt ngữ nghĩa. Hình thức điệp ngữ này thường được sử dụng trong các thể thơ lục bát, thất ngôn, lục bát, thất ngôn tứ tuyệt…

Ví dụ:

“Khói Tiêu Tương xa Hàm Dương

Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy dặm.

Cùng ngoảnh lại mà chẳng thấy

Thấy màu xanh của ngàn dâu.

Nghìn quả xanh ngắt một màu,

Lòng ai buồn hơn ai?

(Ca ngâm chính – Đặng Trần Côn, Đoàn Thị Điểm)

Trong đoạn thơ trên, hai từ “thấy” và “ngàn dâu” được lặp lại ở đầu câu sau tạo sự chuyển nghĩa, gợi cảm giác trùng điệp về màu xanh của ngàn dâu. Đây cũng là hình ảnh ẩn dụ cho nỗi nhớ chồng vô bờ bến của người vợ.

Tác dụng của tiếng lóng là gì?

• Tạo điểm nhấn

Ví dụ:

“Ngày xuân mơ hoa nở trắng rừng

Nhớ người đan nón chuốt từng sợi

Tiếng ve kêu, rừng đổ vàng

Nhớ em hái măng một mình

Rừng thu trăng soi bình yên

Nhớ ai chung tình câu hát ân tình”.

Trong đoạn thơ trên, từ “nhớ” được lặp lại ba lần nhằm nhấn mạnh nỗi nhớ da diết của tác giả đối với người cũ và kỉ niệm.

Ví dụ:

“Còn đâu những đêm vàng bên suối,

Em đứng uống say ánh trăng tan?

Về đâu những ngày mưa quay về bốn phương,

Ta lặng ngắm ta đổi mới?

Bình minh của cây xanh và nắng ở đâu,

Tiếng chim hót giấc ngủ tưng bừng ta?

Còn đâu những buổi chiều đẫm máu sau rừng.

Tôi chờ chết dưới ánh mặt trời thiêu đốt,

Hãy để tôi lấy một phần bí mật?

– Than ôi! Giờ huy hoàng còn đâu?”

(Nhớ rừng – Thế Lữ)

Trong đoạn thơ trên, hai từ “đâu” và “ta” được lặp lại tới 4 lần ở đầu mỗi cặp câu tạo thành cấu trúc “cái – ta”. Việc sử dụng điệp ngữ có tác dụng liệt kê những kỉ niệm, chiến tích hào hùng của một thời đã qua của vị chúa sơn lâm này. Qua đó, tác giả nhấn mạnh nỗi nhớ về một thời đã qua, thời hoàng kim giờ không còn của chúa sơn lâm.

• Tạo khẳng định

Ví dụ:

“Một dân tộc đã anh dũng chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm, một dân tộc đã nhiều năm đứng về phía Đồng minh chống chủ nghĩa phát xít, dân tộc đó phải được tự do! Mọi người phải được độc lập”.

(Tuyên ngôn Độc lập – Hồ Chí Minh)

Điệp ngữ “dân tộc ấy nhất định” được lặp lại hai lần với ý nghĩa khẳng định, đây là điều tất yếu, tất yếu “phải giành được độc lập” cho một dân tộc kiên cường, bất khuất.

Lưu ý khi sử dụng điệp ngữ

Điệp ngữ là một biện pháp tu từ thường được sử dụng trong văn học, giúp khắc họa rõ nét hình ảnh, cảm xúc mà tác giả muốn gửi gắm vào tác phẩm.

Khi áp dụng điệp ngữ cần xác định mục đích sử dụng, tránh lạm dụng quá nhiều sẽ khiến bài văn rườm rà, tối nghĩa và người đọc cảm thấy nhàm chán.

Ví dụ:

“Nhà tôi lợp mái ngói đỏ tươi. Nhà em có một hàng râm bụt trước nhà. Nhà tôi có một khoảng sân xanh đầy rau. Nhà tôi có tiếng chim hót líu lo suốt ngày. Ngôi nhà của tôi luôn tràn ngập tiếng cười. Tôi yêu ngôi nhà của mình rất nhiều!”

Trong ví dụ trên, cụm từ “nhà tôi” được lặp lại nhiều lần làm cho đoạn văn trở nên lộn xộn, dài dòng, không tạo được điểm nhấn và không mang lại cảm xúc cho người đọc.

Bạn nên hạn chế việc lạm dụng lặp từ như trên và có thể sửa lại đoạn văn trên như sau:

“Nhà em lợp mái ngói đỏ tươi, trước nhà trồng hàng râm bụt, khoảng sân xanh mướt trồng đầy rau. Ngôi nhà của tôi luôn có tiếng chim hót líu lo và đầy ắp tiếng cười. Tôi yêu ngôi nhà của mình rất nhiều!”

Trên đây là phần tổng hợp kiến ​​thức liên quan đến khái niệm điệp ngữ lớp 7. Hi vọng qua những chia sẻ trong bài viết này các bạn đã nắm được tác dụng cũng như cách sử dụng đúng biện pháp tu từ này!