Mưa axit là gì? Mưa axit có độ PH bao nhiêu?

Nếu là người thường xuyên quan tâm đến khí hậu và các hiện tượng thời tiết, bạn sẽ không còn xa lạ với khái niệm mưa axit. Vậy mưa axit là gì? Tại sao có mưa axit và nó ảnh hưởng đến Trái đất như thế nào? Hãy cùng muahangdambao.com khám phá điều này nhé!

Mưa axit là gì?

Mưa axit được các nhà khoa học coi là một trong những hiện tượng tự nhiên đáng sợ nhất trên Trái đất. Đây không chỉ là những cơn mưa thông thường mà còn chứa các thành phần axit độc hại như axit sunfuric (H₂SO₄) hay axit nitric (HNO₃).

Mưa axit không nhất thiết phải ướt hoặc lỏng, nhưng nó có thể bao gồm khí, bụi, mưa, mưa đá, tuyết và sương mù. Mưa axit có chứa nước sẽ được gọi là lắng đọng ướt và mưa axit hình thành cùng với bụi hoặc khí sẽ được gọi là lắng đọng khô.

Độ pH của mưa axit là gì?

Mưa axit hay còn được gọi với tên tiếng anh là Acid Rain. Nó được dùng để chỉ các chất ô nhiễm công nghiệp tồn tại trong nước mưa và nước có độ pH dưới 5,6. Các hạt axit này sẽ hòa vào nước mưa làm cho độ pH giảm xuống. Mưa axit còn hòa tan một số kim loại nguy hiểm trong không khí, làm cho nước mưa trở nên độc hại hơn đối với môi trường và sức khỏe con người.

Điều gì gây ra mưa axit?

Nhiều người thắc mắc nguyên nhân gây mưa axit là gì, sau đây là câu trả lời cho bạn:

– Trên thực tế, có nhiều nguyên nhân gây ra mưa axit như núi lửa phun trào hay khói thải ra từ cháy rừng,… Tuy nhiên, nguyên nhân chính vẫn nằm ở con người. Cụ thể, con người đã khai thác và sử dụng than đá, dầu mỏ để làm chất đốt. Tất nhiên, trong cả than đá và dầu thường sẽ chứa một lượng lưu huỳnh nhất định, nhưng trong không khí lại có một lượng lớn khí nitơ.

Nguyên nhân chính của mưa axit là sự gia tăng các oxit của lưu huỳnh và nitơ trong khí quyển bởi các hoạt động khai thác của con người. Ô tô, xe máy, nhà máy nhiệt điện và một số nhà máy khác khi đốt nhiên liệu đều thải khí SO2 vào không khí.

– Các nhà máy luyện kim, lọc dầu cũng góp phần đáng kể vào việc gia tăng SO2. Trong khí thải ngoài SO2 còn có khí NO do không khí sinh ra ở nhiệt độ cao từ các phản ứng đốt cháy nhiên liệu. Các loại nhiên liệu như than đá, dầu mỏ, khí đốt đều chứa S và N. Khi bị đốt cháy trong khí quyển có thành phần O2 sẽ chuyển hóa thành SO2 và NO2 với đặc tính là dễ tan trong nước.

Khi mưa, dưới tác dụng của bức xạ từ môi trường, các oxit sẽ phản ứng với hơi nước trong khí quyển và tạo thành các axit như H2SO4, HNO3. Sau đó, chúng sẽ rơi xuống đất cùng với những hạt mưa hoặc ở lại trong bầu khí quyển với những đám mây trên bầu trời. Chính những axit này đã tạo ra tính axit độc hại cho nước mưa.

Những chất nào có trong mưa axit?

Quá trình đốt cháy tạo ra các khí độc hại như sulfur dioxide (SO2) và nitrogen dioxide (NO2). Các khí này sẽ hòa tan với hơi nước trong không khí và tạo thành axit sunfuric (H2SO4) cũng như axit nitric (HNO3). Khi trời mưa, các hạt axit này hòa tan vào nước mưa, làm giảm độ pH trong nước mưa.

Quá trình hình thành mưa axit là gì?

Trong thành phần của nhiên liệu tự nhiên như than đá và dầu mỏ sẽ chứa hàm lượng lớn lưu huỳnh và nitơ. Trong quá trình này, các phương tiện chạy bằng xăng, nhà máy nhiệt điện than hay các thiết bị công nghiệp, khai khoáng đều sẽ tạo ra một lượng lớn khí SOx và NOx. Chúng được mô tả bằng các phương trình hóa học sau:

lưu huỳnh:

• S + O₂ -> VẬY₂: Quá trình đốt cháy lưu huỳnh bên trong khí oxi tạo ra lưu huỳnh đioxit.
• VÌ THẾ₂ + OH -> HOSO₂: Phản ứng hóa học giữa lưu huỳnh đioxit và các hợp chất gốc hiđroxit.
• HOSO₂ + Ô₂ → HOẶC₂ + VẬY₃: Phản ứng giữa các hợp chất hóa học với HOSO . cấp tiến₂ đi vào₂ sẽ cho một hợp chất với₂ và vì thế₃ (lưu huỳnh trioxit).
• VÌ THẾ₃(k) + Họ₂O(l) -> H₂VÌ THẾ₄(l): Lưu huỳnh triôxít (SO .)₃) sẽ phản ứng với nước và tạo ra axit sunfuric (H₂VÌ THẾ₄). Đây là thành phần của mưa axit.

Nitơ:

• PHỤ NỮ₂ + Ô₂ -> 2KHÔNG
• 2NO + O₂ -> 2KHÔNG₂
• 3KHÔNG₂(k) + Họ₂O(l) -> 2HNO₃(l) + NO(k): Axit nitric (HNO .)₃) cũng là một trong những thành phần của mưa axit.

Giải thích lắng đọng axit

Mưa axit tồn tại ở hai dạng, bao gồm:

lắng đọng ướt

Lắng đọng axit ướt có thể xảy ra ở bất kỳ dạng mưa nào như mưa bình thường, mưa đá, tuyết rơi, v.v. Loại bỏ axit khỏi khí quyển đồng thời cung cấp axit cho bề mặt Trái đất. Đây có thể là kết quả của sự lắng đọng axit đã hình thành trong các hạt mưa hoặc do lượng mưa loại bỏ axit trong các đám mây hoặc dưới các đám mây.

lắng đọng khô

Lắng đọng axit cũng có thể xảy ra do lắng đọng khô khi trời không mưa. Trường hợp này sẽ chiếm khoảng 20 đến 60% tổng lượng axit lắng đọng. Nó xảy ra khi các hạt và khí dính vào mặt đất, thực vật hoặc các bề mặt khác.

Xem thêm: Sông là gì? hồ là gì? Sông và hồ khác nhau như thế nào?

Ảnh hưởng của mưa axit đến đời sống con người

Mưa axit có tác hại vô cùng to lớn đối với môi trường sống của con người, động vật và thực vật cũng như sự phát triển của kinh tế – xã hội.

Ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người

Tác hại đầu tiên mà chúng ta cần chú ý đó là mưa axit sẽ gây ảnh hưởng rất xấu đến sức khỏe con người. Nếu bạn sử dụng nước mưa có tính axit trong sinh hoạt hàng ngày như rửa mặt, tắm giặt, giặt giũ, rửa bát… thì rất dễ mắc các bệnh ngoài da như nấm, mẩn ngứa, viêm nhiễm. da.

Nguy hiểm hơn, khi bạn sử dụng mưa axit để chế biến thức ăn sẽ dễ ảnh hưởng đến đường ruột và hệ tiêu hóa. Vì trong mưa axit có nhiều loại chất gây hại cho sức khỏe con người, đồng thời chúng cũng rất dễ xâm nhập vào thức ăn hay nước uống.

Theo đó, những thực phẩm nhiễm độc này có thể gây tổn thương thần kinh ở trẻ em. Nếu nặng hơn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến não và dẫn đến tử vong. Các chuyên gia khoa học cũng đã nghiên cứu và chứng minh rằng các chất kim loại chứa trong mưa axit sẽ gây ra bệnh Alzheimer.

Bên cạnh đó, mưa axit còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức đề kháng và đường hô hấp của con người, bởi bên trong nước mưa không chỉ chứa các chất độc hại mà còn không có các khoáng chất cần thiết cho cơ thể.

Ảnh hưởng đến bầu khí quyển

Mưa axit không chỉ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người mà nó còn tác động mạnh đến bầu khí quyển, gây ra những hậu quả tiêu cực lâu dài cho Trái đất. Khi mưa axit kéo dài sẽ làm hạn chế tầm nhìn do hình thành các hạt sunfat và nitrat trong khí quyển.

Không khí vốn trong lành cũng sẽ hình thành sương mù axit, ảnh hưởng đến khả năng truyền ánh sáng của mặt trời. Đặc biệt là ở Bắc Cực nơi quanh năm lạnh giá, hiện tượng này đã ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của địa y cũng như quần thể tuần lộc và hươu tuyết ở đây.

Ảnh hưởng xấu đến các sinh vật dưới nước

Mưa axit còn làm giảm khả năng sinh sống và phát triển của các sinh vật trong nước, do mưa axit thường có độ pH thấp, từ đó làm giảm độ pH bên trong nước. Nếu mưa axit nhiều ở ao hồ sẽ làm suy yếu và chết.

Mưa axit cũng ảnh hưởng đến nước biển và các loài sinh vật biển. Hiện tượng này khiến cá khó hấp thụ chất dinh dưỡng, muối và oxy. Cụ thể hơn, độ pH thấp trong nước biển sẽ làm mất cân bằng muối trong các mô.

Đồng thời, mưa axit cũng làm suy giảm khả năng duy trì nồng độ canxi của các sinh vật biển. Nó ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình sinh sản, khiến xương bị biến dạng và cột sống của loài cũng yếu đi.

Tác dụng lớn đối với cây trồng

Mưa axit không chỉ gây hại cho con người, động vật mà còn ảnh hưởng lớn đến hệ sinh thái thực vật, đặc biệt là cây trồng. Khi mưa axit xảy ra, nước sẽ ngấm dần vào đất và hòa tan các chất độc hại trong đất. Rễ cây sẽ hấp thụ các chất độc này và ảnh hưởng đến năng suất cây trồng.

Đồng thời, mưa axit còn rửa trôi chất dinh dưỡng trong đất, làm cho cây trồng không hấp thụ được, sau đó yếu dần và chết. Mưa axit còn tạo ra những đợt không khí lạnh và làm bong tróc lớp sáp bảo vệ của lá, làm cho lá bị tổn thương, cây không còn khả năng sinh trưởng tốt dẫn đến cây bị chết.

Xói mòn bề mặt của các cấu trúc

Thiệt hại vật chất lớn nhất mà mưa axit gây ra cho con người là xói mòn bề mặt kiến ​​trúc. Bằng chứng cụ thể nhất là mưa axit đã hòa tan các loại đá xây dựng phổ biến như sa thạch, đá cẩm thạch, vôi, v.v.

Ngoài ra, hiện tượng này còn ăn mòn đồ sứ, sơn, dệt may và kim loại. Nội thất làm từ da và cao su cũng sẽ dần xuống cấp và bị ăn mòn theo thời gian do tiếp xúc trực tiếp với mưa axit.

Xem thêm: Áp suất khí quyển là gì? Công thức tính như thế nào?

Những lợi ích của mưa axit là gì?

Mặc dù mưa axit có nhiều tác hại đối với đời sống con người nhưng chúng ta không thể phủ nhận một số lợi ích của nó. Như sau:

Bầu khí quyển có chứa một chất gọi là mêtan, chiếm 22%, gây ảnh hưởng đến hiệu ứng nhà kính và là nguyên nhân chính của sự nóng lên toàn cầu. Vi khuẩn sống trong đầm lầy tiêu thụ các chất trong than bùn tạo ra khí mê-tan và giải phóng nó vào khí quyển. Tuy nhiên, một cuộc điều tra toàn cầu gần đây của các nhà khoa học đã chỉ ra rằng hàm lượng lưu huỳnh trong mưa axit có thể ngăn chặn sự nóng lên toàn cầu bằng cách tác động đến quá trình sản xuất khí đốt. Khí mê-tan tự nhiên do vi khuẩn trong đầm lầy.

Cụ thể, trong các đầm lầy không chỉ có vi khuẩn sinh khí metan mà còn có cả vi khuẩn ăn sunfua làm cạn kiệt nguồn thức ăn khiến các vi khuẩn này ít sinh ra khí nhà kính hơn. Nhiều thí nghiệm đã chỉ ra rằng sunfua lắng đọng có thể làm giảm tới 30% quá trình sản xuất khí mêtan.

Giải pháp khoa học khắc phục hiện tượng mưa axit

Mưa axit là một hiện tượng tự nhiên và là hậu quả tất yếu của những gì đang diễn ra xung quanh con người chúng ta. Nói cách khác, mưa axit là “tiếng kêu cứu” của “mẹ thiên nhiên” đối với những gì con người đang đối xử với chính mình và môi trường. Hàng trăm, hàng nghìn cuộc nghiên cứu, diễn đàn, đối thoại đã và đang diễn ra khắp nơi trên thế giới. Mục đích chính là tìm ra các giải pháp hiệu quả nhất cho mưa axit. Tuy nhiên, đây vẫn là vấn đề vĩ mô và không thể giải quyết trong một sớm một chiều. Dưới đây là một số giải pháp có thể thực hiện để khắc phục một phần hiện tượng mưa axit.

• Tuyệt đối không sử dụng nước mưa axit để sinh hoạt.
• Các nhà máy, xí nghiệp cần thiết kế ống khói thải thật cao để tránh gây ô nhiễm môi trường địa phương. Đồng thời, nhà máy nhiệt điện cũng cần lắp đặt thêm thiết bị khử sunfua.
• Kiểm soát tốt khí thải từ các phương tiện giao thông.
• Loại bỏ triệt để lưu huỳnh và nitơ trong dầu mỏ và than đá trước khi đưa vào sử dụng.
• Áp dụng nhiều năng lượng thân thiện với môi trường hơn với nhiên liệu sạch như hydro.
• Ứng dụng khoa học vào quá trình cải tiến động cơ trên xe tiêu chuẩn để đốt cháy hoàn toàn nhiên liệu thải ra môi trường bên ngoài.
• Chính phủ cần có những chương trình giáo dục tuyên truyền người dân ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường.
• Người dân cũng cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về xử lý nước thải đã ban hành.

Qua bài viết này chắc hẳn bạn đọc đã hiểu được mưa axit là gì cũng như những tác hại mà nó mang lại cho cuộc sống của chúng ta. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào muốn được giải đáp, hãy để lại bình luận bên dưới nhé!