Phép so sánh là gì? Có mấy loại? Cho ví dụ và bài tập áp dụng

So sánh thường được sử dụng phổ biến trong đời sống và văn học bởi tính chất giản dị, dễ hiểu, dễ liên tưởng của nó. Hãy cùng muahangdambao.com khám phá so sánh là gì và những kiến ​​thức liên quan qua bài viết sau nhé!

So sánh là gì?

Theo định nghĩa so sánh ở lớp 6, đây là biện pháp so sánh giữa các sự vật, sự việc, hiện tượng tương tự nhau nhằm tăng sức gợi, gợi cảm và hấp dẫn trong cách diễn đạt.

Dựa vào khái niệm thế nào là so sánh cho ví dụ cụ thể như sau:

“Trẻ em như chiếc lá non trên cành

Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là tốt rồi”.

(Trẻ em – Hồ Chí Minh)

Trong câu thơ trên “Trẻ em như chiếc lá non trên cành” là cách ví von để nhấn mạnh sự non nớt, yếu ớt và cần được bảo vệ, chăm sóc của trẻ em.

tác dụng của biện pháp so sánh là gì?

• So sánh giúp làm nổi bật những khía cạnh cụ thể của sự vật, sự việc, hiện tượng trong những hoàn cảnh khác nhau.
• So sánh giúp cho sự vật, sự việc, hiện tượng trở nên sinh động hơn, giúp người đọc, người nghe dễ dàng liên tưởng, hình dung rõ nét về sự việc được nói đến. Đặc biệt là khi tác giả so sánh cái cụ thể với cái phi cụ thể hoặc cái trừu tượng.
• So sánh giúp câu văn, từ ngữ trở nên bay bổng, hấp dẫn hơn.

Cấu trúc so sánh

Câu so sánh thường bao gồm hai mệnh đề chính như sau:

Phần A: Mọi thứ được so sánh

• Khía cạnh so sánh: sự tương đồng hay tương đồng giữa hai bên A và B.
• Các từ so sánh thông dụng: like, over, is…

Phần B: Vật dùng để so sánh

• Các khía cạnh và từ so sánh có thể được lược bỏ.
• Trong một số trường hợp, có thể đảo mệnh đề B lên trước mệnh đề A cùng với từ so sánh hơn.

Ví dụ:

“Công cha như núi

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.

Hãy cùng theo dõi phần phân tích cấu tạo phép so sánh trong đoạn thơ trên ở bảng dưới đây nhé!

Phần A	khía cạnh so sánh	từ so sánh	TUYÊN BỐ MIỄN TRỪ TRÁCH NHIỆM
Người yêu của cha	Công lao sinh thành và nuôi nấng	giống	núi thái sơn
nghĩa mẹ			nước trong nguồn

Các loại so sánh chính

so sánh bình đẳng

Nó là một hình thức so sánh giữa những sự vật, sự kiện hoặc hiện tượng tương tự. Ngoài việc tìm ra những điểm tương đồng, hình thức này còn giúp người đọc, người nghe hình dung và dễ hiểu hơn về sự vật, sự việc, hiện tượng.

Từ so sánh: như, là, như, như, như, như…

Ví dụ:

• Bao nhiêu tấc đất bằng bấy nhiêu tấc đất.
• Thân em như lụa đào
• Lúng túng giữa chợ mới biết tay ai.
• Con người là hoa của đất.

So sánh không cân bằng

So sánh không cân xứng là hình thức so sánh giữa các sự vật, sự việc, hiện tượng trong mối quan hệ không giống nhau để làm nổi bật cái khác.

Từ so sánh: thua kém, thua kém, không bằng, không bằng, khác…

Ví dụ:

• Một giọt máu đào hơn ao nước lã.

“Ta đã đi trăm núi ngàn khe

Không công bằng tất cả nỗi đau đều tê liệt.”

(Gập ghềnh! – Tố Hữu)

• “Dượng Hương Thư vượt thác” khác biệt Chú của Hương Thư ở nhà, ăn nói nhỏ nhẹ, tính tình nhu mì, ai gọi dạ cũng vâng”.

(Qua thác – Võ Quảng)

Lưu ý khi sử dụng phép so sánh

Để sử dụng phép so sánh một cách hiệu quả, chúng ta cần hiểu sự khác biệt giữa phép so sánh tu từ và phép so sánh thông tục. Trong đó,

• So sánh thông thường: chỉ có giá trị thông tin nhận thức, không có giá trị biểu cảm.

Ví dụ: Cam rất ngon hơn quả táo.

• Tu từ so sánh: có tác dụng giúp cho đề trở nên sinh động, hấp dẫn và biểu cảm hơn.

Ví dụ:

“Vườn ai xanh như ngọc

Lá tre che ngang mặt chữ hoàn chỉnh”.

(Đây thôn Vĩ Dạ – Hàn Mặc Tử)

Qua bài viết trên chắc hẳn các bạn đã hiểu thế nào là so sánh đúng không? Chúc các bạn thành công trong việc vận dụng phép so sánh trong học tập và cuộc sống qua những chia sẻ thú vị này!