Quần xã sinh vật là gì? 4 đặc trưng cơ bản của quần xã

Một trong những khái niệm liên quan đến môi trường tự nhiên mà học sinh thường nhầm lẫn với hệ sinh thái là quần xã sinh vật. Vậy cộng đồng là gì? Tính năng gì nổi bật? Hãy cùng muahangdambao.com củng cố kiến ​​thức qua bài viết dưới đây nhé!

một quần xã sinh vật là gì?

Quần xã sinh vật được các nhà khoa học định nghĩa là một khu vực địa lý nhất định có kích thước lớn, trong đó sẽ có các nhóm động vật và thực vật tồn tại ở đó nhờ khả năng thích nghi tốt với môi trường. Tức là chúng có khả năng sống trong môi trường xung quanh ngay cả khi có những thay đổi bất lợi của điều kiện thời tiết.

Biến số quan trọng quyết định khu vực phân bố của các loài động thực vật trên Trái đất là khí hậu. Các điều kiện do khí hậu tạo ra sẽ là điều kiện thuận lợi để hình thành một số loại đất. Nhờ có loại đất này mà có thể tạo ra một số loài động thực vật khác nhau có thể tồn tại và phát triển. Do đó, chính khí hậu sẽ quyết định quần xã sinh vật.

Xem thêm: Ổ sinh thái – Giới hạn sinh thái là gì? Cho ví dụ và bài tập

Các tính năng cơ bản của một cộng đồng là gì?

Có 4 đặc điểm mà bạn cần lưu ý như sau:

Về thành phần loài của quần xã

Các quần xã sinh vật sẽ có sự khác biệt về số lượng loài trong sinh cảnh mà chúng đang cư trú, đó chính là sự phong phú về loài của quần xã. Sự đa dạng này sẽ phụ thuộc vào các yếu tố sinh thái như: sự cạnh tranh giữa các loài, mối quan hệ của con mồi với vật ăn thịt và mức độ thay đổi của các yếu tố bên ngoài môi trường vô sinh.

Do nhiệt độ và lượng mưa cao, tương đối ổn định nên các quần xã sinh vật ở vùng nhiệt đới thường đa dạng về loài hơn so với quần xã sinh vật phân bố ở vùng ôn đới. Tuy nhiên, trong một sinh cảnh cụ thể, khi số lượng các loài tăng lên, chúng buộc phải chia sẻ nguồn sống nên số lượng cá thể của mỗi loài sẽ phải giảm đi.

Về thành phần loài trong quần xã

Thành phần loài trong quần xã sẽ được biểu hiện thông qua số lượng loài tồn tại trong quần xã và số lượng cá thể của mỗi loài. Thành phần loài càng lớn thì tính đa dạng càng cao.

Các đặc điểm chính của thành phần loài sẽ bao gồm:

• – Loài chiếm ưu thế: Đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong quần xã sinh vật do số lượng cá thể nhiều, sinh khối lớn hoặc do chúng hoạt động mạnh. Trong các quần xã sinh vật trên cạn, thực vật hạt giống thường sẽ là loài chiếm ưu thế. Vì vậy, chúng có ảnh hưởng lớn đến khí hậu của môi trường.
• – Loài thứ sinh: Đóng vai trò thay thế nhóm loài ưu thế khi nhóm này có nguy cơ bị diệt vong không rõ nguyên nhân nào đó.
• – Loài ngẫu nhiên: Loài này có tần suất xuất hiện và độ phong phú cực kỳ thấp, nhưng sự hiện diện của chúng lại vô cùng quan trọng do khả năng làm tăng tính đa dạng cho quần xã.
• – Loài chủ lực: Đây là một hoặc một số loài (thường là động vật ăn thịt đầu bảng) kiểm soát và điều khiển sự phát triển của các loài khác, giúp duy trì sự ổn định của quần xã. Nếu các loài biến mất hoàn toàn khỏi quần xã, quần xã sẽ rơi vào tình trạng hỗn loạn và có nhiều khả năng rơi vào tình trạng mất cân bằng.
• – Loài đặc trưng: Loài này sẽ chỉ được tìm thấy trong một quần xã sinh vật nhất định. Chẳng hạn, cây thốt nốt là loài cây đặc trưng của quần thể đồi Vĩnh Phú, rừng U Minh.

Về sự phân bố không gian của các loài trong quần xã

Sự phân bố của các loài trong không gian quần xã sẽ làm giảm mức độ cạnh tranh giữa các loài và giúp nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên của môi trường. Có hai hình thức phân phối chính:

• – Phân bổ theo chiều dọc: Như việc phân chia thành nhiều tầng cây để có thể thích nghi với các điều kiện ánh sáng khác nhau trong rừng nhiệt đới. Sự phân tầng của thực vật sẽ kéo theo sự phân tầng của các loài động vật khác.
• – Phân phối theo chiều ngang: Các loài này thường tập trung ở những nơi có điều kiện sống khá thuận lợi như: Có đất đai màu mỡ, nhiệt độ và độ ẩm thích hợp.

Xem thêm: Sông là gì? hồ là gì? Sông và hồ khác nhau như thế nào?

Về mối quan hệ dinh dưỡng trong cộng đồng

Các quần xã sinh vật bao gồm nhiều nhóm với các mối quan hệ danh hiệu khác nhau, cụ thể là:

• Nhóm sinh vật có khả năng sản xuất bao gồm thực vật có khả năng quang hợp và một số vi sinh vật tự dưỡng.
• – Nhóm sinh vật tiêu thụ sẽ bao gồm các sinh vật ăn các sinh vật khác như động vật ăn cỏ, động vật ăn động vật.
• – Nhóm sinh vật phân giải là nhóm sinh vật dị dưỡng phân hủy các chất hữu cơ có sẵn trong tự nhiên. Trong nhóm này sẽ có các loài như nấm, vi khuẩn hay một số động vật đất.

Hi vọng những thông tin mà muahangdambao.com vừa cung cấp trên đây sẽ giúp bạn hiểu được quần xã sinh vật là gì và những nét cơ bản của khái niệm này để học tốt môn Sinh học hơn.