Tìm hiểu về kinh tuyến, vĩ tuyến và những điều bạn chưa biết.

Trong chương trình học môn Địa lý chắc hẳn các bạn đã được học về kinh độ – vĩ độ, kinh tuyến là gì, vĩ độ là gì,… Tuy nhiên, có thể do chưa được ứng dụng nhiều vào đời sống nên không phải ai cũng nhớ kinh tuyến gốc là gì, là gì. kinh tuyến tây, kinh tuyến trục là gì. Ngay cả những kiến ​​thức về kinh độ – vĩ độ của Việt Nam ở đâu, vĩ tuyến của Việt Nam là gì, vĩ tuyến 17 ở tỉnh nào, bạn có biết không? Vậy thì hãy đọc ngay bài viết sau đây!

Kinh tuyến là gì?

Để hiểu kinh tuyến là gì một cách dễ dàng, hãy xem hình minh họa bên dưới.

Một nửa vòng tròn nằm trên bề mặt Trái đất, nối các cực, hướng Bắc – Nam và cắt nhau vuông góc với đường xích đạo được gọi là kinh tuyến. Chiều dài kinh tuyến khoảng 20.000km. Có nhiều loại kinh tuyến khác nhau, bao gồm:

• Kinh tuyến từ: Kinh tuyến nối các cực từ gọi là kinh tuyến từ.
• Kinh tuyến địa lý: Kinh tuyến nối các cực Trái đất với nhau gọi là kinh tuyến địa lý.
• Kinh tuyến đồ họa: Các đường kinh tuyến được vẽ trên bản đồ được gọi là kinh tuyến đồ họa.

kinh tuyến

Hiểu được định nghĩa kinh tuyến là gì, thế nào là kinh tuyến gốc và thế nào là kinh tuyến trục sẽ khá dễ nhớ. Kinh tuyến gốc (hay còn gọi là kinh tuyến 0°) chạy qua đài quan sát thiên văn ở thành phố Greenwich, phía nam London, Anh. Trái đất được chia thành Đông bán cầu và Tây bán cầu do mặt phẳng của kinh tuyến 0° và kinh tuyến 180°.

Kinh tuyến trục là gì?

Như các bạn đã biết, Trái đất của chúng ta có dạng hình cầu, và các loại bản vẽ thiết kế công trình, bản đồ địa hình,… đều được thể hiện qua một mặt phẳng của tờ giấy. Muốn vậy, người ta phải chiếu mặt đất lên một mặt phẳng. Bằng phép chiếu Gauss Krugher – phép chiếu hình trụ nằm ngang đồng dạng. Để biểu diễn mặt đất trên mặt phẳng, người ta đã lồng Trái đất vào một hình trụ nằm ngang, đường kính của hình trụ đúng bằng đường kính của Trái đất.

Sau đó, Trái đất sẽ tiếp xúc với hình trụ này. Giao tuyến của mặt trụ sẽ là đường tròn – kinh tuyến trục. Kinh tuyến trục này đi qua cả hai cực của Trái đất.

kinh tuyến tây là gì

Từ kinh tuyến gốc (kinh độ 0°) và vĩ độ gốc (vĩ độ 0° – xích đạo), ta suy ra đâu là kinh độ Đông, kinh Tây, đâu là vĩ độ Bắc và Nam như sau: :

• Kinh tuyến Tây: Kinh tuyến Tây là kinh tuyến nằm bên trái kinh tuyến gốc.
• Kinh tuyến Đông: Các đường kinh tuyến Đông là các kinh tuyến nằm bên phải kinh tuyến gốc.
• Vĩ độ Bắc: Các đường vĩ độ Bắc là các vĩ tuyến từ xích đạo đến Bắc Cực.
• Vĩ độ Nam: Các đường vĩ độ Nam là các vĩ tuyến nằm từ xích đạo đến Cực Nam.

vĩ độ là gì?

Hiểu kinh độ là gì, vậy vĩ tuyến là gì, tọa độ của đường vĩ tuyến là gì? Đường tròn tưởng tượng nối tất cả các điểm có cùng vĩ độ, có hướng từ Đông sang Tây trên Trái đất là đường vĩ tuyến. Xác định vị trí trên vĩ tuyến khi biết tọa độ của kinh độ. Tại giao điểm của các đường kinh tuyến và vĩ tuyến luôn vuông góc với nhau. Càng gần cực Trái đất, đường kính của vĩ tuyến càng nhỏ.

Vĩ độ đặc biệt

Điều quan trọng cần ghi nhớ là 5 loại đường thẳng song song đặc biệt được sử dụng để đánh dấu Trái đất. Trong đó, có 4 vĩ độ được xác định dựa trên mối quan hệ giữa góc nghiêng của Trái đất và mặt phẳng quỹ đạo của nó quanh Mặt trời. Vĩ tuyến thứ năm, còn được gọi là đường xích đạo, nằm giữa hai cực. Đường xích đạo chia Trái đất thành hai phần, Bắc bán cầu và Nam bán cầu. 5 vĩ tuyến đặc biệt cần nhớ của Trái đất là:

• Vòng Bắc Cực (nằm ở 66° 33′ 38″ vĩ độ Bắc).
• chí tuyến (nằm trên tọa độ 23° 26′ 22″ vĩ bắc).
• Xích đạo (nằm ở vĩ độ 0° Bắc).
• chí tuyến (nằm trên tọa độ 23° 26′ 22″ vĩ độ Nam).
• Vòng Nam Cực (nằm ở 66° 33′ 38″ vĩ độ Nam).

Có thể thấy, ranh giới phía Bắc và phía Nam của mỗi vùng đất được gọi là chí tuyến và chí tuyến. Tại vị trí này, con người có thể nhìn thấy Mặt trời đi ngang qua ít nhất một lần trong năm. Tại ranh giới của Bắc Cực và Nam Cực, mỗi năm có thể nhìn thấy Mặt Trời ít nhất một ngày vào giữa mùa hè.

Kinh độ, vĩ độ Việt Nam

Thông tin về các đường kinh, vĩ tuyến của Việt Nam như sau:

• Kinh tuyến Việt Nam: từ 102º 08′ đến 109º 28′ Đông.
• Vĩ độ Việt Nam: từ 8º 02′ đến 23º 23′ Bắc.

Đặc biệt, là người Việt Nam thì không thể không biết đến vĩ tuyến đặc biệt – vĩ tuyến 17. Vĩ tuyến 17 Bắc là vĩ tuyến có vĩ tuyến bằng 17 độ, nằm ở phía Bắc của mặt phẳng xích đạo Trái đất. đất. Đây là vĩ độ có ý nghĩa quan trọng trong suốt chiều dài lịch sử Việt Nam. Do mâu thuẫn về ý thức hệ, vĩ tuyến này đã chia cắt Việt Nam thành 2 quốc gia độc lập với 2 chính thể ở 2 miền riêng biệt. Bạn có nhận ra vĩ tuyến 17 thuộc tỉnh nào không?

Ngày 21 tháng 7 năm 1954, sau khi Hiệp định Giơ-ne-vơ được ký kết, lấy vĩ tuyến 17 (hay vĩ tuyến 17° Bắc), vùng ven sông Bến Hải, thuộc tỉnh Quảng Trị, làm giới tuyến quân sự. Tạm thời Bắc – Nam Việt Nam. Lãnh thổ ở vĩ tuyến 17 chuẩn bị cho cuộc tổng tuyển cử tháng 7 năm 1956. Mãi đến năm 1956, quy chế hoạt động ở vĩ tuyến này mới chính thức được đặt ra, dưới sự giám sát của Ủy ban Quốc tế của Ba Lan, Canada và Ấn Độ. Khu phi quân sự rộng 1,6 km (một dặm) nằm ở mỗi bên từ bờ sông Bến Hải, từ biên giới Việt-Lào đến bờ biển Đông. Cũng từ thời điểm đó, trong suốt gần 22 năm kể từ cuộc chiến tranh Việt Nam cho đến ngày kết thúc ngày 2 tháng 7 năm 1976, dòng sông Bến Hải chạy dọc theo vĩ tuyến 17 trở thành lãnh thổ chia cắt Việt Nam thành hai miền. chia.

Nắm vững những kiến ​​thức địa lý cơ bản về kinh độ, vĩ độ… giúp bạn khám phá thêm nhiều điều thú vị về Trái đất này. Là người con Việt Nam, đừng quên tìm hiểu kinh độ, vĩ độ của Việt Nam, đặc biệt là vĩ tuyến 17 thuộc tỉnh nào.